محمدجعفر یاحقی: دید اجتماعی سعدی نتیجه گرایشات قرآنی اوست/ سعدی دانش‌آموخته‌ بزرگ‌ترین قرآن‌شناسان عصر خود بود 

گرایش سعدی به قرآن، دید این شاعر را اجتماعی و مردم‌شناسی کرد تا جایی‌که غزل‌های او از نظر دقت‌های اجتماعی و محتوایی ریزه‌کاری‌هایی دارد که بی‌نظیر است.

به گزارش قرآن بلاگ به نقل از خبرگزاری قرآنی ایران(ایکنا)، دکتر «محمد جعفر یاحقی» با بیان این مطلب ادامه داد: سعدی چه در نظم و چه در نثر به آموزه‌های قرآنی توجه نشان داده است و وقتی دقت می‌کنیم می‌بینیم که آثارش سرشار از آموزه‌های قرآنی است؛ هم‌چنین در شعر او احادیث و سخنان پیامبر نیز وجود دارد.

او ادامه داد: در گلستان در موارد مختلفی و به ویژه در دیباچه آن بسیاری از آیات قرآن درج شده است؛ سعدی در قصایدش اشارات بسیاری چه به شکل ترجمه آیات قرآنی و چه به شکل درج مستقیم آورده است حتی گاهی در غزلیاتش با غزل‌های پند‌آمیزی روبه‌رو می‌شویم که ریشه قرآنی دارد.

یاحقی گفت: درج هنری و استادانه آیات قرآن و پیوند آیات با حوادث اجتماعی آن‌زمان در شعر سعدی نکته بارزی است که کمتر به‌آن توجه شده است.

رئیس هیئت مدیره فرهنگسرای فردوسی مشهد علل گرایش سعدی به قرآن را چنین دانست: سعدی در دوره‌ای زندگی می‌کرده که قرآن به عنوان پایه معتقدات اسلامی در بین همه فرهیختگان جا افتاده بود و مبنایی برای زندگی شده بود؛ به گونه‌ای که همه سخنوران از آن استفاده می‌کردند؛ به عبارت دیگر قرآن نمود کامل ادبیات به حساب می‌آمده و تمام کسانی که با ادبیات سروکار داشتند، قرآن را به عنوان اسوه و الگوی خود معرفی می‌کردند.

استاد دانشگاه فردوسی افزود: تربیت قرآنی سعدی در زندگی شخصی به عنوان دومین ‌رکن در بهره‌گیری این شاعر از معارف قرآن است؛ نحوه‌ تربیت شخصی سعدی در نظامیه و یادگیری اسلامی در روحیه‌ی قرآنی او تأثیر بسزایی داشت؛ زیرا استادانی به سعدی نکته‌ها آموختند که بزرگ‌ترین قرآن‌شناسان عصر خود بودند و از آن میان می‌توان به «غزالی» و «ابن‌جوزی» اشاره کرد.

او افزود: هم‌چنین سعدی همانگونه که خود بارها گفته است در خانواده‌ای که همگی از عالمان دین بوده‌اند پرورش یافته است؛ این موارد سبب کشش سعدی به سمت قرآن شد.

دکتر یاحقی گفت: در قرآن اشاراتی به قصص و روایاتی شده است که در بستر فرهنگی جامعه نیز جریان داشته و دانستن آنها نیازمند روی آوردن به قرآن بوده است؛ در نتیجه وقتی که به جهت فنی و ادبی خود را نیازمند قرآن می‌دیدند، از جهت محتوایی هم معانی دل‌انگیز و سرشاری در قرآن می‌یافتند و به‌طور کلی جذب قرآن می‌شدند. طبیعی است سعدی که از شاخصه های هنری برخوردار است و گرایش دینی هم دارد بیشتر به سمت قرآن گرایش پیدا کند.

استاد نمونه کشوری در سال 1378 تصریح کرد: حافظ و مولانا هم از جمله شاعرانی بودند که هر کدام به یک گونه از قرآن در آثارشان استفاده کرده‌اند اما سعدی قرآن را در وجود خود متبلور کرده و با علم قرآنی و نگاه قرآنی به جهان خود نگاه کرده است؛ به عبارت دیگر سعدی حرف خود را بر اساس قرآن زده است در مقابل مولانا آشکارا از قرآن استفاده کرده در نتیجه ممکن است تصور کنیم که مولانا بیشتر از قرآن استفاده کرده که اینگونه نیست.

عضو هیئت ‌علمی ‌دانشگاه فردوسی تصریح کرد: مهم‌ترین ویژگی شعر سعدی «سهل ممتنع» است؛ هنر شاعری سعدی ممتاز و شعر او زرین و بی‌همتاست؛ غزل سعدی غزل یگانه‌ای است که هم بسیار ساده و روان است و هم بسیار هنرمندانه و ممتاز سروده شده است. غزل‌های او از نظر دقت‌های اجتماعی و محتوایی ریزه‌کاری‌هایی دارد که بی‌نظیر است و کمتر شاعری مانند او را می‌توان یافت که هم ساده و بی‌پیرایه سخن گفته‌باشد و هم دید اجتماعی و مردم شناسی داشته‌باشد.

عضو هیئت مدیره انجمن ترویج زبان و ادب فارسی در پایان تصریح کرد: بحث و تحقیق در آثار سعدی نکته‌ای مهم و سرنوشت‌ساز در آینده ادبی کشور ماست و می‌تواند تکیه‌گاه خوبی برای آیندگان باشد.